گام‌های بزرگ جمهوری اسلامی در مقابل تهدید آمریکا/ سازمان انرژی اتمی: گام‌های بزرگی برای رسیدن به 190 هزار «سو» برداشته‌ایم

گام‌های بزرگ جمهوری اسلامی در مقابل تهدید آمریکا/ سازمان انرژی اتمی: گام‌های بزرگی برای رسیدن به 190 هزار «سو» برداشته‌ایم

«سو» یک واحد اندازه گ?ری است جهت سنجش مقدار کار ?زم برای جداسازی، ایزوتوپ سبک عنصر اوران?وم (U235) از ایزوتوپ سنگ?ن‌تر آن (U238) در اوران?وم طب?عی جهت ایجاد محصول نهایی که از ایزوتوپ سبکتر غنیتر است. SWU ?ک واحد اندازه گ?ری است که به‌طور خاص در صنا?ع تول?د انرژی هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گ?رد. این واحد همانند دیگر واحدهای اندازه گ?ری است (وات، آمپر، کالری و...) که در صنایع مختلف کاربرد دارند.
به گزارش «تابناک»، اصطلاح «سو» یا (SWU) مخفف Separative Work Unit است. ترجمه این اصطلاح (واحد کار جداسازی) کمک چندانی به درک مفهوم آن نمی‌کند و برای همین هم در منابع فارسی از همان «سو» استفاده می‌شود. واحد «سو» کیلوگرم است و معمولا حجم تولید اورانیم غنی‌شده (تا یک درصد خلوص معین) را در طول یک سال نشان می‌دهد؛ برای مثال منظور از ظرفیت حدود «شش هزار سو» آن است که صنعت هسته‌ای یک کشور بتواند در یک سال، حدود هزار کیلو اورانیم غنی‌شده با درصد خلوص چهار درصد تولید کند.
شیفت از IR1 به IR4 و IR6
توان دستگاه‌های نسل اول سانتریفیوژ یا «آی‌آر-1» در گزارش‌های مختلف حدود یک سو برآورد شده است. به این معنا که برای رسیدن به معادل 10 هزار سو توان غنی‌سازی اورانیوم، حدود 10 هزار دستگاه «آی‌آر-1» لازم است. بعد از توافق مذاکره‌کنندگان هسته‌ای در توضیحات رسانه‌ای اعلام کردند که در برنامه هسته‌ای به سمت ارتقای نسل سانتریفیوژها رفته و تلاش می‌کنند تا از نسل آی‌آر- 1 به سمت آی‌آر 4 و 6 حرکت کنند.
یک ماه پس از شبی که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد این کشور از توافق هسته ای میان ایران و 1+5(برجام) کنار کشیده است، رهبر انقلاب در سخنرانی سالیانه خود در حرم امام خمینی (ره) اولین ضرب شست فنی به این اقدام آمریکا را مطرح کردند و دستور دادند: «سازمان انرژی اتمی موظّف است سریعاً مقدّمات و آمادگی‌های لازم را برای رسیدن به 190 هزار سو -فعلاً در چهارچوب برجام- فراهم بکند و برخی مقدّمات دیگر را که رئیس‌جمهور محترم دستور آن را دادند، از همین فردا(15 خردادماه 97) آغاز کند».
190 هزار سو خلاف برجام نیست
رئیس سازمان انرژی اتمی اولین کسی است که فرمان هسته‌ای رهبری خطاب به او تلقی می‌شود. او یک روز بعد از این فرمان در نشستی خبری حاضر شد و توضیحاتی داد که تأکید می‌کند ورود به فرایند تولید 190 هزار سو، خلاف برجام نیست. «ما خلاف برجام کاری انجام نمی‌دهیم. ما نیامده‌ایم بگوییم از الان می‌خواهیم سانتریفیوژ جدید مونتاز کنیم، گفتیم زیرساخت‌ها و الزامات لازم را برای روزی که قرار باشد سانتریفیوژهای بیشتری تولید کنیم، داشته باشیم، چراکه به امکانات زیادی برای تولید نیاز داریم و کسی هم نگفته است برای تولید منعی وجود دارد».
«علی‌اکبر صالحی» در برنامه تلویزیونی که از سالن کوچکی در سایت هسته‌ای نطنز به‌طور زنده پخش می‌شد، توضیحات بیشتری در این مورد داد. او درباره تأمین 190 هزار سو گفت: «ما در فاصله زمانی کوتاهی می‌توانیم به این میزان سو برسیم. اگر سانتریفیوژهای نسل 6 را نصب کنیم و حدود 60 هزار ماشین اینجا قرار گیرد، می‌توانیم در 10 ماه به 180 هزار سو برسیم. اما این برای زمانی است که ما بخواهیم سانتریفیوژ پیشرفته تولید کنیم. در حال حاضر در حدی که برجام اجازه می‌دهد برای تحقیق و توسعه کار می‌کنیم».
صالحی توضیح می‌دهد که «برای تولید 190 هزار سو سالانه به 300 تن اورانیوم نیاز داریم. ولی ما به‌شدت در بخش استخراج و اکتشاف اورانیوم مشغول کار هستیم و در چند سال آینده امیدواریم از حیث تولید مواد اولیه بتوانیم در حد 300 تن اورانیوم تولید کنیم. ما توانستیم بعد از برجام 400 تن کیک زرد خریداری کنیم که به 550 تن قبلی‌مان اضافه شد». برمبنای توضیحات صالحی برنامه هسته‌ای اکنون بر مبنای سانتریفیوژهای آی‌آر 2ام و آی‌آر 4 و آی‌آر 6 و آی‌آر 8 پیش می‌رود.
برنامه ریزی برای 600 هزار سو
بنابراین برای 190 هزار سو به 300 تن اورانیوم نیاز داریم که آن را باید به 30 تن تبدیل کنیم و این برای یک نیروگاه است درحالی‌که ما تا 10 سال آینده دو نیروگاه دیگر نیز می‌سازیم که برای تأمین سوخت آنها به سوخت مطمئن نیاز داریم و باید پیش‌بینی تأمین این میزان را در کشور داشته باشیم. ما برای سه نیروگاه به حدود 600 هزار سو نیاز داریم و باید تمام زیرساخت‌های لازم به این منظور ساخته شود. ما اکنون زیرساخت یک ‌میلیون سو را در نطنز آماده کرده‌ایم.
کل نطنز برای 48 هزار ماشین گنجایش دارد که بستگی به نسل این ماشین‌ها دارد. اگر از نسل پنجم ماشین‌ها استفاده کنیم، به 250 هزار سو نیاز داریم و اگر از نسل هشت استفاده کنیم یک‌ میلیون سو خواهیم داشت. یکی از زیرساخت‌های موردنیاز به این‌ منظور تأسیسات برق مطمئن در نطنز است و الان ما زیرساخت لازم برای یک ‌میلیون سو را آماده کرده‌ایم. همچنین واحد اختلاط را ایجاد کردیم و همچنین واحد پسماندداری ساخته شد. اگر می‌خواستیم غیرطبیعی ساخت مرکز مونتاژ سانتریفیوژ را دنبال کنیم، در 10 سال آینده این اتفاق می‌افتاد».
190 هزار سو در دوره‌ای 10ساله قابل دستیابی است؛ این را رئیس سازمان انرژی اتمی گفته بود. 10 سال دیگر (2028) یعنی زمانی که سه سال از پایان تعهدات ایران در چارچوب برجام می‌گذرد. او درعین‌حال تأکید می‌کند که بحث سوخت، با هدف تجاری‌سازی پی گرفته می‌شود؛ «ما به هر قیمتی سوخت را تولید نمی‌کنیم بلکه در مقایسه با سوختی که کشورهای دیگر تولید می‌کنند، اگر ارزان‌تر نشود گران‌تر نمی‌شود».
خبر امیدوارکننده سازمان انرژی اتمی
اکنون دو سال و چند ماه از زمانی که رهبری دستور دوباره خود برای رسیدن به ظرفیت 190 هزار سوء را تکرار کردند می گذارد و زمان از زمان تقریبی 10 ساله برای رسیدن به این ظرفیت نیز و دو سال چند ماه گذشته است، اما سازمان انرژی اتمی خبر امیدوارکننده ای را امروز مخابره کرده و تاکید کرده است که گام های بزرگی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای این موضوع برداشته شده است.
در حالی که آمریکا در تلاش است تا به هر شکل ممکن مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریم های شورای امنیت علیه ایران فعال کند، سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که در راه رسیدن به 190 هزار سو گام های بزرگی برداشته است.
سازمان انرژی اتمی در توییتی نوشت: «چه ‎مکانیسم ماشه فعال شود یا روند کنونی ادامه داشته باشد، سازمان انرژی اتمی ایران در تأمین 190 هزار سو(SWU)، گام‌های بزرگی برداشته است. اقتدار صنعت هسته‌ای پابرجاست.»